پكك له يه که مي ئۆکتۆبه ري ساڵي 2002 ئاگربه ستي راگه ياند. ئه م ئاگربه سته دواي خولێکي کوشتني سه ربازان و خه ڵکي سڤيل و گه شتياره بيانيه کان کرا. بۆ نموونه پكك له 27 و 28 ي ئووت له ناوه ندي گه شتياري ئه سته نبول و ئه نتاليا و مارماريس ميني دانا و سێ که سي کوشت و زياتر له 100 که سي بريندار کرد. له ھاويني 2005 ژماره ي خه ڵکي سڤيلي کوژراو به ده ستي پكك ھاوشێوه ي ئه وانه ن که به ده ست ئه مريکايه کان له ئێراق کوژراون. بۆ نموونه له نێوان 1 تا 16 ژوئيه ي 2005 کاتێک ئه مريکايه کان 19 ئێراقيان کوشت پكك 11 خه ڵکي سڤيلي کوشت.
توندوتيژي پكك بۆته ھۆي کاردانه وي ناسيۆناليستي له تورکيا و چونکه زۆر که س ئه مريکا به ھۆي لايه نگري کردن له پكك ده خه نه به ر گازنده و گه له يي خۆيانه وه بۆيه کاريگه ري له سه ر په يوه نديه کاني ئه مريکا له گه ڵ تورکيادا بووه. به له به رچاوگرتني نيگه رانيه کاني ئه مريکا له باکووري ئێراق گۆماني تێدايه که بيه وه ھێرشێکي ھه مه لايه نه بۆ سه ر پكك له باکووري ئێراق ئه نجام بدات. (3)
چالاکي پكك له ئه ورووپا به رده وامه. له 16 نۆڤه مبه ري 2005 ئه ردۆغان سه رۆک وه زيراني ئه وکاته ي تورکيا له گه ڵ ئاندرێس راسموسن سه رۆک وه زيراني دانيمارک له پرێس کۆنفرانسێکدا به شداريان کرد و له دواي ئه وه ئه ردۆغان بۆ ئه وه ي به رپرساني دانيمارکي ئاماده نه بوون نوێنه راني رۆژتي ڤي ده زگاي راگه ياندني پكك له ژووره که ده ربکه ن خۆي له وێ ده رکه وت. (4)
له چالاکيه کاني ديکه ي پكك له ئه ورووپا ده توانين پشت به راپۆرتي ھه واڵگري ئه ڵمانيا ببه ستين که به و پێيه کۆنگره ي گه ڵ له ساڵي 2008 رێکخستني خۆي له ئه ڵمانيا بڕۆژ کرده وه. ئه م رێکخراوه پێشتر ئه ڵمانياي کردبووه سێ ناوچه ي باکوور و ناوه ند و باشوور. له سيستمي نوێدا کردي به 7 ئياله ت و 28 ناوچه . بۆ موريداني پكك چه ندين ناوه ند بووني ھه بوو له وانه ته ڤگه ري ژناني کورد له ئه ورووپا يا کۆماجوان (5). به ھاري عه ره بي کاريگه ري له سه ر ويستيان بۆ ئۆتۆنۆمي دانا. (6)
دواين ئاگربه ستي پكك ش جێبه جه نه کرا. له 16 مه ي 2014 پكك ھێرشي کرده سه ر بنکه ي پۆليس له باشووري رۆژھه ڵاتي تورکيا و دوو سه ربازي بريندار کرد و دواتر سه ربازێکيشي کوشت. ئه مه يه که مين پێکدادان بوو دواي ئاگربه سته که ي ئاداري 2013. (7)
پكك له ھه شتاکان و نه وه ده کان له تورکيا ئاژاوه ي نايه وه و به کرده وه توندوتيژه جۆراوجۆره کاني خه ڵکي سڤيلي کوردي کرده ئارمانج. له ژوئه ني 1987 پكك ھه موو ئه ندامي گوندي کوردنشيني پينارجيکي کۆمه ڵ کوژ کرد تا گونده کاني ده ورووبه ر بترسن و خۆيان راده ستي ئه وان بکه ن. وڵاتاني ئه ورووپي ماوه يه ک وه ک شه رڤاناني ئازادي چاويان لێده کردن و وه ک لايه نگريان بوون. ھه ڵبه ت ئه م ره وته ش ھه بوو که نه بێته ھۆي تووڕه بوون و توندوتيژي له ئه ورووپا. (8)
نووسيني: ئه کاترين ماختادزه – زانکۆي وه رشه و – له ھێستان
رفرنس:
۳٫ Cagaptay, S., Europe’s Terror Problem: PKK Fronts Inside the EU , The Washington Institute,
December 2, 2005
۴٫ Wittrock, P., How the PKK Operates in Europe , Spiegel Online, July 11, 2008.
۵٫ Taspinar, O., Turkey and the Kurds: From Predicament to opportunity , US-Europe Analysis Series
Number 54, Jenuary 22, 2013
۶٫ Syndicated News, Counter – terrorism: Kurds and the lost province, May 22, 2014.
۷٫ Cagaptay, S., Can the PKK Renounce Violence? Middle East Quarterly, Winter 2007, pp. 45-52
۸٫ Onay, A., PKK Criminal Networks and Fronts in Europe , The Washington Institute, February 21, 2008